Afgelopen maandag heeft demissionair minister Koolmees van Sociale Zaken en Werkgelegenheid de Tweede Kamer geïnformeerd middels de zevende voortgangsbrief ‘Werken als zelfstandige’. In deze brief wordt speciaal aandacht besteed aan de pilotresultaten van de webmodule, de online tool waarmee opdrachtgevers kunnen bepalen of ze voor een bepaalde opdracht een zzp’er kunnen inhuren. In korte tijd kwam vanuit brancheverenigingen, zzp-belangenorganisaties en vakbonden de nodige kritiek op de uitkomsten. Voor verdere besluitvorming en eventuele voortzetting van de webmodule ligt de bal bij het nieuwe kabinet.

HeadFirst Group is van mening dat het onverstandig is de webmodule verder te ontwikkelen. In een eerdere fase van de webmodule is door juridische experts al de nodige kritiek geuit op het instrument. Nu laat de evaluatie van de pilot zien dat in 28,4% van de gevallen de webmodule geen oordeel kan geven over de aard van de arbeidsrelatie. “De webmodule biedt helaas niet de helderheid en duidelijkheid waar opdrachtgevers en zp’ers al jaren om vragen. Een nieuw kabinet doet er verstandig aan de webmodule niet verder te ontwikkelen. Voer echte hervormingen door in plaats van enkel pleisters te plakken”, aldus Han Kolff.

Huidige webmodule niet geschikt voor tussenkomst
In de brief laat Koolmees weten dat de vragenlijst die specifiek bedoeld is voor situaties van tussenkomst nog niet is afgerond. Dit betekent dat de webmodule niet geschikt is voor zelfstandigen die werken via een intermediair. De meest recente Zelfstandigen Enquête Arbeid laat zien dat ongeveer 8% van de categorie ‘zzp-eigen arbeid’ opdrachten of klanten heeft via een intermediair. Mocht de webmodule daadwerkelijk ingevoerd worden, dan dient eerst in goed overleg met intermediairs en brancheverenigingen overeenstemming gevonden te worden over de inhoud en vorm van een vragenlijst voor situaties van tussenkomst. De Bovib, de brancheorganisatie voor intermediairs en brokers waar ook HeadFirst Group is aangesloten, laat via haar eigen website weten dat de gesprekken met het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid stroef verlopen.

Tijd voor serieuze hervormingen
Een nieuw kabinet moet serieus werk maken van de vraagstukken en uitdagingen op de arbeidsmarkt. “De webmodule moet geen regeldruk en onzekerheid opleveren. De bovenkant van de flexmarkt, bestaande uit bewuste en autonome zelfstandig ondernemers, functioneert veel beter als wet- en regelgeving echt ruimte geeft om te ondernemen. Deze groep maakt in volle tevredenheid duidelijke afspraken met opdrachtgevers en intermediairs.”

Uit de evaluatie van de pilot komt naar voren dat in bepaalde sectoren, zoals de horeca, transport en bouwnijverheid, de kans op een uitkomst ‘indicatie dienstbetrekking’ het grootst is. In deze sectoren werken relatief meer kwetsbare zelfstandigen met lagere uurtarieven. “Het advies van de SER om bij inhuurafspraken onder de €35,- per uur strenger te handhaven is een goed uitgangspunt. Toezicht en handhaving moet zich richten op sectoren waar misbruik wordt gemaakt van oneigenlijke zzp-constructies. Vertrouw erop dat aan de bovenkant van de markt professioneel en goed wordt samengewerkt tussen opdrachtgevers en zelfstandig professionals, waarbij intermediairs een rol spelen om conform wet- en regelgeving te werken.”

Tot slot pleit Kolff voor een brede coalitie van maatschappelijke partijen om met elkaar in gesprek te gaan en na te denken over een sociaal basisstelsel voor alle werkenden, bijvoorbeeld voor de gevolgen van arbeidsongeschiktheid. Eerder onderzoek van HeadFirst Group heeft laten zien dat er draagvlak bestaat voor zo’n stelsel onder zelfstandig professionals. “Wij omarmen nog steeds het idee van een sociaal basisstelsel voor alle werkenden op het gebied van arbeidsongeschiktheid, zoals voorgesteld door de Commissie Borstlap en het Sociaal Akkoord van ONL, VZN en AVV. Als we zekerheden creëren rondom het individu in plaats van de contractvorm, dan zal de ‘druk’ op de kwalificatievraag afnemen.” Het creëren van een gelijker speelveld tussen werknemers en zelfstandigen heeft het kabinet al ingezet door de zelfstandigenaftrek verder en versneld af te bouwen.