Het hete hangijzer: werknemer, tenzij…

Op donderdag 30 juni debatteert de Commissie Sociale Zaken en Werkgelegenheid over het zzp-dossier. In aanloop naar dit debat publiceerde ZiPconomy vanochtend het rapport ‘Werknemer, tenzij… 8 varianten voor de vervanging van de wet DBA’. Bomvol interessante inzichten en een helder overzicht van de verschillende varianten die op tafel liggen. “Wij hopen dat op basis van de inhoud van dit rapport een inhoudelijk en kwalitatief debat gevoerd gaat worden”, aldus Marion van Happen, CEO van HeadFirst Group.

 

Verschillende denkrichtingen bij elkaar gebracht
In Nederland wordt al lange tijd gediscussieerd over de rol en positie van zelfstandigen op de arbeidsmarkt. Het vraagstuk: wanneer is iemand die tegen betaling arbeid verricht een werknemer of zelfstandige? Eerdere kabinetten is het niet gelukt om hier helderheid over te verschaffen en meerdere plannen zijn om verschillende redenen gesneuveld. Daarnaast zijn diverse rapporten gepubliceerd met voorstellen om de discussie vooruit te helpen. Uiteenlopend van handhaving op bestaande regels tot ingrijpende wetswijzigingen.

“Dit rapport biedt een helder overzicht van alle verschillende voorstellen die de afgelopen jaren zijn gedaan om de wet DBA te vervangen. Nog belangrijker: de voor- en nadelen én consequenties voor zelfstandigen en opdrachtgevers worden nader uitgewerkt. Door deze inzichten te combineren met de juiste feiten en cijfers over zelfstandigen kan men in politiek Den Haag tot een weloverwogen besluit komen.”

 

Houd rekening met arbeidsmarktsituatie
Twee uitgewerkte varianten, waaronder het voorstel van de Commissie Borstlap om ‘inbedding in de organisatie’ leidend te maken bij het onderscheid tussen werknemer- en zzp-schap en de ABC-test uit Californië, hebben zware impact op de vrijheid van zelfstandigen en opdrachtgevers. Gezien de huidige krapte op de arbeidsmarkt is het van belang deze gevolgen niet te onderschatten. Werk- en opdrachtgevers schreeuwen om talent en trekken alles uit de kast om de huidige populatie te behouden. “Dat er duidelijke regels en kaders moeten komen wanneer iemand ingehuurd mag worden als zelfstandige, daar ben ik het helemaal mee eens. Daarentegen zijn té rigide regels niet gewenst, omdat de praktijk laat zien dat de contractvorm steeds minder bepalend wordt. Het is daarom van belang om zorgvuldig om te gaan met wet- en regelgeving omtrent werk en werkenden niet te veel te beperken in hun keuzemogelijkheid”, aldus Van Happen.

 

Belgische model goed alternatief
In het rapport wordt ook het Belgische model met de Arbeidsrelatiewet belicht. Dit model – tevens beschreven in het rapport ‘Zelfstandigheid, flexibiliteit en sociale zekerheid. Een kijkje over de grens.’ – heeft veel voordelen. Van Happen zegt hierover: “In België wordt de problematiek rondom schijnzelfstandigheid effectief bestreden door (1) een duidelijke set aan criteria te hanteren of iemand als zelfstandige een opdracht uit mag voeren, (2) meer naar de aspecten van het ondernemerschap te kijken en (3) strengere regels te hanteren in sectoren waar het risico op onderbetaling of kwetsbare werkenden groot is. Die combinatie van factoren werkt goed in België, daarom is het interessant om te onderzoeken of we in Nederland de positieve aspecten over kunnen nemen en de minder goede aspecten kunnen verbeteren.”

De wetgeving in België is inmiddels ook opgemerkt in de Nederlandse politiek. Tijdens het debat over arbeidsmarktbeleid op 13 april verwees minister Karien van Gennip expliciet naar de situatie bij de Zuiderburen en Kamerleden Smals (VVD) en Palland (CDA) vroegen hier eerder ook aandacht voor.

En nu?
Vooralsnog is het niet duidelijk wat de volgende stap gaat zijn van minister Van Gennip. Vorige week donderdag werden Kamervragen over handhaving van de wet DBA beantwoord door de minister. Voor de zomer gaat er een hoofdlijnenbrief naar de Tweede Kamer over de uitwerking van het arbeidsmarktpakket. Tot slot zal er voor het ZZP debat op 30 juni nog een reactie komen op het rapport van de Algemene Rekenkamer. HeadFirst Group volgt de ontwikkelingen op de voet en blijft nauw in contact met Kamerleden en beleidsmedewerkers.

Het volledige rapport is hier gratis te downloaden.