Voor het eerst in jaren daalt het aantal zzp’ers. De daling lijkt op het eerste gezicht opvallend, want jarenlang groeide deze groep gestaag, maar als je de actualiteit van het afgelopen jaar tot nu gevolgd hebt, dan komt deze ontwikkeling niet als een verrassing. Opdrachtgevers zijn terughoudender geworden sinds de Belastingdienst sinds 1 januari 2025 actiever handhaaft op schijnzelfstandigheid. Ook is de spanning op de arbeidsmarkt behoorlijk afgenomen. Op elke 100 werklozen zijn er nu 101 vacatures. Drie jaar terug was dit nog 142 vacatures per 100 werklozen.
Tegelijkertijd laat de tweejaarlijkse Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) van het Centraal Bureau voor de Statistiek en onderzoeksinstituut TNO (juli 2025) iets anders zien: 85 procent blijft investeren in hun bedrijf, leert bij en kijkt vooruit. Een keuze die volgens eerdere onderzoeken meestal samenhangt met de behoefte aan vrijheid, autonomie en inhoudelijke zeggenschap over het eigen werk.
Zzp’ers investeren stevig, ook in tijden van onzekerheid
85 procent van de zzp’ers investeert in eigen onderneming. Dat is zeer positief. Denk aan kennis opdoen, nieuwe apparatuur aanschaffen, of producten verbeteren. Dit geeft weer dat het overgrote deel van zzp’ers zich bewust is van de noodzaak om ondanks de onzekerheid op de markt
Opvallend is dat steeds meer zzp’ers ook investeren in zekerheid. In 2023 had 65 procent iets geregeld voor als ze arbeidsongeschikt raken, nu is dat 72 procent. Ook het aantal zzp’ers met een pensioenvoorziening nam toe, van 85 naar 88 procent.
De helft van de zzp’ers volgde in de afgelopen twee jaar een opleiding of cursus. Twee jaar geleden was dat nog 45 procent. Daarnaast investeerde 36 procent in nieuwe of verbeterde producten of diensten, waarvan een kwart met inzet van kunstmatige intelligentie.
Regeldruk is grotere doorn in het oog
In 2025 zegt 41 procent dat het bijhouden van ontwikkelingen in wet- en regelgeving zwaar voelt. Twee jaar geleden was dat 39 procent. Ook het aantal zzp’ers dat het aantal regels en betrokken instanties als te groot ervaart, is iets gestegen: van 41 naar 44 procent. Geen kritieke stijging, maar wel een ontwikkeling die onderhuids blijft wringen en ongetwijfeld verder zal stijgen, tenzij er – zoals veel zzp’ers aangeven – bijvoorbeeld een betere juridische verankering komt voor de positie van zzp’ers.
Platforms winnen terrein, maar blijven beperkt
In 2025 werft 7,8 procent van de zzp’ers opdrachten via digitale platforms. In 2023 was dat 5,7 procent. Van de platformgebruikers haalt inmiddels 21 procent vrijwel alle omzet (90 tot 100 procent) uit dat kanaal. In 2023 was dat nog 15 procent. Platforms zoals ons eigen Striive bieden immers een plek waar zowel vraag als aanbod op een effectieve manier samenkomt.
Onderzoek naar de gevolgen van handhaving
Het moge duidelijk zijn: de verschuivingen in de zzp-populatie, mede als gevolg van de handhaving op schijnzelfstandigheid door de Belastingdienst, zetten door. Toch is er nog steeds behoefte om grip te krijgen op de werkelijke impact van de handhaving op schijnzelfstandigheid op zzp’ers en opdrachtgevers. HeadFirst Group heeft daarom de handen ineengeslagen met verschillende marktorganisaties en is een sectorbreed onderzoek gestart naar de impact van handhaving op bijvoorbeeld de vindbaarheid van nieuwe opdrachten.
Tot slot is HeadFirst Group, in samenwerking met kennispartner ZiPconomy en ONL voor Ondernemers, bezig met een vijfde rapport over het zzp-dossier. In dit rapport worden alle relevante feiten en cijfers over zzp’ers helder uiteengezet. Wij verwachten het rapport in september te kunnen publiceren. Benieuwd naar het vorig rapport? Lees het hier.
Vraag een vrijblijvend adviesgesprek aan
Vragen hierover? Neem contact met ons op.
Sem Overduin
Public Policy & Affairs Manager
Sem.Overduin@headfirst.nl
Oifik Youssefi
Public Affairs Officer
Oifik.Youssefi@headfirst.nl
Maaike van Driel
Head of Legal
Maaike.vanDriel@headfirst.group
Thomas ten Veldhuijs
Senior Legal Counsel
Thomas.tenVeldhuijs@headfirst.nl