Hoe houd je de Nederlandse arbeidsmarkt draaiende wanneer het tekort aan personeel nadrukkelijk op alle niveaus voelbaar is? Saskia Grit, arbeidsmarktadviseur bij UWV, volgt verschillende trends op de voet en bespreekt met Oifik Youssefi van HeadFirst Group de gevolgen van deeltijdwerken op de arbeidsmarkt, de arbeidsproductiviteit en hoe inclusieve technologie en goed werkgeverschap een groot verschil kunnen maken in een markt die ook de komende jaren te maken heeft met krapte.
Er gaan veel verhalen rond over de arbeidsmarkt. Hoe staat deze ervoor en in hoeverre klopt het beeld dat die ‘verzadigd’ of ‘verstopt’ is?
Als je kijkt naar de cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), dan zie je dat de arbeidsmarkt historisch krap is. Al veertien kwartalen op rij zijn er meer vacatures dan werklozen. De oorzaken zijn bekend maar taai: vergrijzing, deeltijdwerken, de 24-uurs gemakseconomie (langere openingstijden van winkels, bezorgingen die tot laat worden gedaan). We zijn Europees kampioen deeltijdwerken, en dat beperkt de beschikbare arbeidsuren. Tegelijkertijd groeit de vraag naar arbeid door structurele veranderingen in de economie, zoals de opkomst van distributiecentra en bezorgdiensten. Vooruitkijkend verwachten we wel enige afname van de krapte omdat de werkloosheid licht stijgt, maar veel personeelstekorten blijven.
Welke trends of ontwikkelingen volg jij momenteel met extra aandacht?
Twee zaken vallen mij op. Ten eerste de internationale spanningen, vooral rondom importheffingen van de Verenigde Staten. Volgens scenario’s van het Centraal Planbureau (CPB) kunnen wederzijdse heffingen leiden tot een afname van de economische groei van één procentpunt. De directe impact op de werkloosheid blijft beperkt, maar het schetst wel een kwetsbaar macro-economisch beeld. Ten tweede is er natuurlijk de handhaving op schijnzelfstandigheid. UWV verwacht de komende drie jaar een daling van het aantal zelfstandigenbanen met 4,7%. Een deel van die zelfstandigen zal overstappen naar loondienst, maar er zullen ook mensen stoppen met werken. Die mobiliteit verdient onze aandacht.
Waar ondervinden ondernemers momenteel de meeste knelpunten?
Volgens de conjunctuurenquête van het CBS ervaart 34% van de ondernemers personeelstekorten als voornaamste belemmering in de bedrijfsvoering. Onvoldoende vraag volgt op afstand met 19%, financiële beperkingen staan op 10%, en tekorten aan productiemiddelen op 8%. Tegelijk ervaart 36% géén belemmeringen. De schaarste aan arbeidskrachten blijft dus dominant.
Waar zie jij juist ruimte voor verbetering?
De arbeidsproductiviteit. In 2023 en 2024 is die op macroniveau gedaald. De afgelopen jaren groeide de economie vooral omdat we meer uren zijn gaan werken maar dat is eindig. Een deel van de gewerkte uren komt bijvoorbeeld uit de groep pensioengerechtigden die langer doorwerken. We moeten toe naar meer waarde per gewerkt uur. Dat kan bijvoorbeeld via technologische ondersteuning en procesinnovatie.

Hoe ontwikkelt de groep zelfstandigen zich?
Het CBS gaf recent aan dat het aantal zzp’ers in het eerste kwartaal van 2025 met 28.000 is afgenomen, vooral onder degenen die eigen arbeid aanbieden. De handhaving op schijnzelfstandigheid speelt hierin een grote rol. Uit de conjunctuurenquête van maart 2025 blijkt dat 42% van de opdrachtgevers verwacht minder zzp’ers in te huren in 2025. Tegelijk is een tekort aan gekwalificeerd personeel de belangrijkste reden om zzp’ers toch in te huren. Nog altijd is ruim 1 op de 5 banen een zelfstandigenbaan. Er zijn dus nog steeds veel zelfstandigen, maar de dynamiek verandert.
In hoeverre draagt de parttimecultuur bij aan die krapte?
Nederland is kampioen deeltijdwerken én werken. Dat heft elkaar deels op. Maar het zou arbeidsmarkt–technisch gunstiger zijn als mensen – die dat willen en kunnen – meer uren zouden werken. Dat lukt nu vaak niet door zorgtaken of gebrek aan flexibiliteit. Ruim een half miljoen parttimers willen méér werken, maar worden daar niet om gevraagd of kunnen het niet combineren met hun leven. Men moet de additionele zorgtaken waar veel Nederlanders mee te maken krijgen (mantelzorgen, zorg voor kinderen etc.) hierin niet onderschatten. Investeren in kinderopvang en betere roostering zou kunnen helpen.
Welke beleidsmaatregel zou jij voorstellen voor een veerkrachtigere arbeidsmarkt?
Nederland moet veel meer investeren in inclusieve technologie. Dan kun je denken aan innovaties als exoskeletten, AR-brillen of AI-tools die mensen ondersteunen in fysiek of cognitief werk. Dit verhoogt de inzetbaarheid van groepen die nu vaak buiten beeld blijven, en van werkenden. Er zijn al technologische toepassingen waarbij monteurs instructies krijgen via een bril. Zulke innovaties maken het mogelijk om arbeid breder toegankelijk te maken, wat cruciaal is in een krappe arbeidsmarkt.
Hoe zit het eigenlijk met uitzendwerk? Wat is je verwachting hiervoor de komende jaren?
We zien al sinds 2022 een daling van het aantal uitzendbanen. Dat zet door. Werkgevers nemen door de krapte sneller mensen in vaste dienst. De uitzendsector wordt daarnaast steviger gereguleerd. De handhaving op schijnzelfstandigheid kan juist kansen bieden voor de uitzendbranche, omdat het ervoor kan zorgen dat meer mensen overstappen naar een uitzendbaan.
Laatste vraag: in hoeverre is krapte eigenlijk een probleem?
Dat hangt echt van je perspectief af. Voor werkgevers is het lastig, maar voor werkzoekenden biedt het kansen. Krapte maakt werkgevers creatiever: ze laten functie-eisen los, kiezen voor skills in plaats van diploma’s. Bij UWV hebben we 34 oplossingsrichtingen uitgewerkt om personeelstekorten aan te pakken. Als we die blijven benutten én investeren in mobiliteit en technologie, kan krapte ook een motor voor vernieuwing zijn.
Wil je meer weten over de arbeidsmarkt? Saskia Grit deelt haar kennis een paar keer per week op LinkedIn, via korte samenvattingen van nieuwe arbeidsmarkt inzichten.

Vraag een vrijblijvend adviesgesprek aan

Vragen hierover? Neem contact met ons op.
Sem Overduin
Public Policy & Affairs Manager
Sem.Overduin@headfirst.nl
Oifik Youssefi
Public Affairs Officer
Oifik.Youssefi@headfirst.nl
Maaike van Driel
Head of Legal
Maaike.vanDriel@headfirst.group
Thomas ten Veldhuijs
Senior Legal Counsel
Thomas.tenVeldhuijs@headfirst.nl