Hoge Raad: ondernemerschap is volwaardig criterium bij de beoordeling van een arbeidsrelatie. Wat betekent dit voor de VBAR?

De VBAR is al langere tijd onderwerp van debat, met stevige kritiek dat het criterium ondernemerschap ‘tweederangs’ is ten aanzien van de criteria die wijzen op een arbeidsovereenkomst. In de internetconsultatie (2023) gaven burgers aan zich ernstig zorgen te maken over de technische uitvoerbaarheid van de VBAR. Volgens de huidige systematiek wordt eerst gekeken naar de kenmerken van werknemerschap en de mate van zelfstandigheid binnen de arbeidsrelatie. Pas daarna worden de ondernemerscriteria die toezien op de persoon zelf (de zogenaamde OP-criteria) meegewogen.  

De Raad van State gaf in november 2024 al een kritische reflectie op het wetsvoorstel, met als conclusie dat de VBAR in haar huidige vorm geen oplossing is voor de problemen die de regering op wil lossen en dat het ‘codificeren van geldend recht’ niet voor meer duidelijkheid zal zorgen. Verder zijn er diverse experts op het gebied van arbeidsrecht die eerder kritisch zijn geweest over de VBAR. Zo betoogde hoogleraar arbeidsrecht Stefan Sagel dat in de huidige opzet van de VBAR de ondernemerscriteria ten onrechte ondergeschikt worden gemaakt ten aanzien van de criteria die horen bij het werknemerschap. Ook Joost van Ladesteijn, advocaat arbeidsrecht en partner bij Vertex Legal, heeft meermaals voor het voetlicht gebracht dat ‘het extern ondernemerschap een volwaardig gezichtspunt is’ en dat er ‘geen rangorde bestaat tussen de verschillende gezichtspunten en criteria bij het beoordelen van een arbeidsrelatie’.